Denkt u bij het nemen van een voedingssupplement ‘baat het niet, dan schaadt het niet’. U zou bedrogen uit kunnen komen. Er zijn volop aanwijzingen dat vitamine- en mineralensupplementen in sommige situaties een negatieve invloed hebben op de gezondheid!
Synthetische vitamines en mineralen kunnen schadelijk zijn!
Toegegeven, voedingssupplementen zijn bijzonder mild als men ze vergelijkt met de bijwerkingen van veel medicijnen. Maar een medicijn wordt alleen gebruikt als er een medische noodzaak toe is. Een multivitamine- en mineralensupplement daarentegen is bij uitstek een preparaat dat juist ter ondersteuning van de gezondheid wordt gebruikt.
Onderzoek UV-straling opent de ogen
Tijdens een onderzoek in de jaren negentig deed inspanningsfysioloog Kris Kuiper een ontdekking. In dat onderzoek werd getest in hoeverre synthetische vitamines de huid kunnen beschermen tegen veroudering door UV-straling. De uitkomst was een schok: de synthetische vitamines hadden precies het tegenovergestelde effect.
Voor Kuiper was dit de eerste kennismaking met de negatieve kant van synthetische vitamines. De donkere kant die deze vitamines soms kunnen hebben, is inmiddels vaker aan het licht gekomen in veel groter opgezette studies. De schadelijke effecten van vitamines lijken alleen op te treden bij synthetische vitamines en/of bij heel hoge doseringen. De natuurlijke vitamines zoals die gevonden worden in voeding, geconsumeerd in ‘normale’ hoeveelheden, zijn daarentegen onschuldig en zelfs essentieel voor een goede gezondheid.
Hoge doseringen van synthetische vitamines zijn overigens niet in alle gevallen kwaadaardig. Zo kan een superhoge dosering synthetische vitamine B12 uitkomst bieden bij mensen die een stoornis hebben in de opname van vitamine B12.
‘Meer is beter’ geldt niet voor vitamines
Wat is nou het probleem met synthetische vitamines: Allereerst is er het feit dat ze in hoge doseringen ingenomen worden. Synthetische vitamines zijn heel goedkoop te maken. Een hoog gedoseerd supplement hoeft daarom nauwelijks duurder te zijn dan een laag gedoseerde vitaminepil.
Veel mensen vallen voor het motto ‘meer is beter’. Een bedrijf dat een hoger gedoseerd supplement heeft dan de concurrent heeft daarom een niet te onderschatten marketingvoordeel. Om die reden zijn bedrijven tegen elkaar gaan opbieden met steeds hogere gedoseerde vitaminesupplementen.
Inmiddels is duidelijk geworden dat die hoge doseringen gevaarlijk kunnen zijn. Zo kan bijvoorbeeld een hoge dosering vitamine B6 zenuwbanen beschadigen. De veilige bovengrens voor vitamine B6 is onlangs vastgesteld op 25 mg per dag. Dat is viermaal minder dan in veel B-complex ‘forte’ supplementen en tweemaal minder dan in veel ‘luxe’ multivitamines.
Fundamenteel verschil tussen synthetische en natuurlijke vitamines
Behalve het gemak waarmee synthetische vitamines te hoog gedoseerd worden, is er nog een meer fundamenteel probleem. De chemische structuur van de meeste synthetische ‘fabrieksvitamines’ is niet volledig gelijk aan die van natuurlijke vitamines. Met andere woorden: synthetische vitamines zijn in veel gevallen niet dezelfde moleculen als natuurlijke vitamines!
De functie van een vitamine is gekoppeld aan de vorm van het molecuul. De werking van de verkeerd gevormde synthetische vitamines kan daarom verminderd zijn ten opzichte van de natuurlijke vitamines welke ze vervangen. Daarnaast kunnen de ‘foutieve’ moleculen bijwerkingen hebben omdat ze niet precies ‘passen’ in de stofwisselingsprocessen waarvoor ze nodig zijn.
Zo hebben epidemiologische studies een verband gevonden tussen het gebruik van supplementen met synthetische vitamine E en een licht verhoogde sterftekans. Zo’n epidemiologische studie geeft geen hard wetenschappelijk bewijs. Het geeft wel een hint dat er mogelijk iets niet helemaal in de haak is.
Een ander voorbeeld is foliumzuur. Het menselijk lichaam hoort synthetisch foliumzuur om te kunnen zetten in de actieve vitamine. Niet ieder mens is echter even efficiënt in die omzetting. Hierdoor kan synthetisch foliumzuur zich ophopen in het lichaam. Welke gevolgen synthetisch foliumzuur heeft voor de lichamelijke machinerie is niet helemaal duidelijk. Maar er zijn sterke aanwijzingen dat folaatrijke voeding het risico op kanker vermindert, terwijl van synthetisch foliumzuur meerdere malen is vastgesteld dat het de kans op kanker verhoogt.
Bevat uw multivitamine natuurlijke vitamines
De kans dat een multivitamine vrij is van synthetische vitamines is bijzonder klein. Toch zijn er veel multi’s op de markt die onterecht worden aangeprezen als ‘natuurlijke vitamines’. We zullen uitleggen hoe dat mogelijk is:
1. ‘Natuurlijk’ is geen beschermde term
We beginnen met het meest duidelijke voorbeeld. Er zijn bedrijven die de gebruikelijke synthetische multivitamines simpelweg aanduiden als ‘natuurlijk’. Dat gebeurt al jaren. De term ‘natuurlijk’ is helaas niet beschermd.
Overigens moeten we hier aan toevoegen dat enkele vitamines volledig natuuridentiek kunnen worden nagemaakt. Wanneer dat het geval is en de dosering niet te hoog is, dan is zo’n synthetische vitamine prima te gebruiken. Volledig natuuridentieke synthetische multivitamines bestaan echter niet. De meeste vitamines zijn namelijk niet of niet volledig natuuridentiek na te maken.
2. ‘Whole Food Vitamins’ met synthetische vitamines
Er zijn ‘natuurlijke’ multi’s die ook wel aangeprezen worden met de term ‘whole food vitamins’. Vaak bestaan deze vitaminesupplementen uit enerzijds groenten- en fruitconcentraten en anderzijds uit synthetische vitamines. Het mixen van synthetische vitamines met een (vrij kleine) hoeveelheid groenten en fruit maakt de toegevoegde vitamines helaas niet tot de natuurlijke vorm. Het is de consument meestal niet duidelijk dat het gros van de vitamines in zo’n supplement synthetisch is.
3. Synthetische vitamines verwerkt door gistcellen
Soms worden synthetische vitamines aan gistcellen toegevoegd. Men hoopt hierbij dat de gistcellen de synthetische vitamines opnemen, verwerken en daardoor meer zoals de vitamines in echte voeding maken. De gistcellen worden vervolgens verwerkt in een voedingssupplement dat het predicaat ‘natuurlijk vitamines’ krijgt. Soms wordt dit type vitamines aangeduid als ‘gefermenteerde vitamines’. De consument krijgt hierbij al snel de indruk dat het om echt natuurlijke vitamines gaat.
De opname en werking van in gistcellen verwerkte synthetische vitamines zou beter zijn dan van de reguliere synthetische vitamines. Wij kennen echter geen bewijs dat gistcellen synthetische vitamine-isomeren kunnen omvormen tot natuurlijke vormen.
4. Natuurlijke vitaminehoudende grondstoffen verrijkt met synthetische vitamines
Tot slot zijn er zogenaamd natuurlijke vitaminepreparaten waar ogenschijnlijk alleen natuurlijke grondstoffen in verwerkt zijn. Bijvoorbeeld een vitamine C-supplement op basis van een bessenextract, of een levertraan supplement dat een goede bron is van natuurlijke vitamine A en D.
Helaas is ook hier in de meeste gevallen sprake van het gebruik van synthetische vitamines. Het is niet zo dat de maker van het supplement synthetische vitamines heeft toegevoegd. Dit is echter heel vaak wel gedaan door de grondstofproducent. Om de grondstoffen een hogere concentratie vitamines te geven of een mooi afgerond vitaminegehalte, worden synthetische vitamines gemengd met de grondstoffen.
De grondstofproducent biedt zijn ‘verrijkte’ waren aan als ‘bron van natuurlijke vitamines’. De grondstoffen zijn inderdaad een bron van natuurlijk vitamines. Maar een onbekend deel ervan is alsnog een synthetische toevoeging. Let op: de grondstofproducent maakt melding van de toevoeging in haar technische documentatie. Er is dus geen sprake van bedrog.
Het bedrijf dat vervolgens een supplement samenstelt met de grondstoffen, kan zich ook volledig aan de regels houden. De supplementenmaker hoeft geen synthetische vitamines als ingrediënt te noemen maar slechts de (verrijkte) grondstof die hij van de grondstofproducent of tussenhandelaar betrekt. Hij noemt bijvoorbeeld alleen plantenextract X als ingrediënt. Het supplement kan vervolgende zonder onwaarheden gepresenteerd worden als ‘bron van’ natuurlijke vitamines. Het extract bevat immers óók natuurlijke vitamines.
Natural Multi is anders!
Over onze Natural Multi zijn we duidelijk: dit bijzondere supplement bevat alleen natuurlijke vitamines uit plantenextracten die niet zijn verrijkt met synthetische vitamines. Daarnaast bevat het een speciaal geprepareerde vitamine D3 uit het vet van schapenwol. Meer informatie over de functies en herkomst van elk van de vitamines en mineralen vindt u hier